วันธรรมสวนะที่ตรงกับวันฉัตรมงคลที่ผ่านมา มียายคนหนึ่งอายุประมาณแปดสิบปีถามว่า “กิเลสพันห้า ตัณหาร้อยแปด มันคืออะไร ยายสงสงสัยมานานแล้ว อยากรู้ก่อนตาย” ตอนนั้นตอบไม่ได้ นับไม่ได้ เพราะไม่เคยนับ เข้าใจเอาเองมานานแล้วว่าน่าจะเป็นคำพูดที่แสดงให้เห็นถึงกิเลสและตัณหาว่ามีเป็นจำนวนมาก จนนับไม่ได้ เหมือนกับ “โจรห้าร้อย” ก็ไม่ได้หมายความว่าจะมีโจรห้าร้อยคนจริงๆ เพียงแต่บอกเป็นนัยว่า “มีเป็นจำนวนมาก” โจรห้าร้อยมีปรากฏในคัมภีร์พระพุทธศาสนาหลายแห่ง “ตัณหาร้อยแปด” เคยพบในพระไตรปิฎกหลายแห่ง แต่ “กิเลสพันห้า” ยังไม่ชัดเจนว่าจะเป็น 1005 หรือ 1500 กันแน่ ภาษาไทยคำว่า "พันห้า" อาจหมายถึง 1005 หรือ 1500 ก็ได้

         ชีวิตนี้น้อยนักแต่ก็สำคัญนัก เพราะการมีชีวิตทำให้มีโอกาสได้พัฒนาตนพัฒนาชีวิตให้ก้าวหน้า หากมีเพียงชีวิตและลมหายใจ มนุษย์ก็ไม่ได้แตกต่างไปจากสัตว์อื่นๆมากนัก แต่เพราะมนุษย์มีความคิดและมีการพัฒนาด้วยสติปัญญา จึงทำให้มนุษย์แตกต่างจากสรรพสัตว์อื่นๆ ที่เกิดมาเพียงแค่กิน ดื่ม สืบพันธุ์และตายจากโลกนี้ไป เพราะมนุษย์มีปัญญาที่พัฒนาได้ จึงทำให้เป็นสัตว์ที่แตกต่างจากสัตว์ที่เกิดร่วมโลกชนิดอื่นๆ งานบางอย่างต้องรีบทำ แต่งานบางอย่างรีบทำไม่ได้ต้องค่อยๆทำปล่อยให้วันเวลาผ่านไป จนกว่าจะได้สิ่งที่ตนเองตั้งความปรารถนาไว้จะสำเร็จ บางอย่างต้องได้มาด้วยกาลเวลา
 

         เสื้อผ้าอาภรณ์เครื่องแต่งกายทำให้มนุษย์มองดูมีฐานะขึ้น บางคนแม้จะยากดีมีจนอย่างไรก็ขอให้แต่งตัวสวยงามไว้ก่อน สวมใส่เสื้อผ้าราคาแพงๆ เงินในกระเป๋าจะมีหรือไม่นั่นเป็นอีกเรื่องหนึ่ง ส่วนคนที่แต่งตัวมอซอเสื้อผ้าเก่าๆขาดๆ แม้จะมีเงินมากแต่ก็ไม่ค่อยมีใครสนใจ หากมองมนุษย์เพียงเครื่องแต่งกายภายนอกก็ยากที่จะเข้าใจความดีที่ซ่อนอยู่ภายใน บางคนอาจจะเป็นประเภทผ้าขี้ริ้วห่อทองก็ได้
 

        แม้ว่าการเดินทางไกลจะทำให้ร่างกายเหนื่อยอ่อนหรือหมดแรง แต่หากมีโอกาสและเวลาหลวงตาไซเบอร์ฯก็ยังอยากจะเดินทาง  ไม่ได้รวมถึงการเดินทางไปทำงานที่จะต้องเดินทางเส้นเดียวตลอดปีตลอดชาติ ทำงานอย่างเดิมพบกับกลุ่มผู้คนหน้าเดิมๆ พูดคุยเรื่องเดิมๆ นานวันเข้าก็กลายเป็นความเคยชิน แต่การเดินทางที่ว่าหมายถึงการเดินทางไปยังเส้นทางที่ไม่เคยไปหรือเคยไปแต่นานมาแล้ว ภาพแห่งความทรงจำเก่าๆยังคงเดิม สถานที่ยังคงเดิมแต่ภูมิทัศน์หลายอย่างกลับแปรเปลี่ยนไป การเดินทางไกลนั้นแม้ร่างกายจะเหนื่อยล้าแต๋ทว่าจิตใจกับรู้สึกผ่อนคลาย เกิดเป็นมนุษย์ต้องได้อย่างเสียอย่างอยู่แล้ว ส่วนใครที่เกิดมาแล้วได้ทุกอย่างนับว่าเกิดมาโชคดี
 

          แม่น้ำเจ้าพระยาแม้จะมีปริมาณที่ลดลงไปมากจนมองเห็นสองฟากฝั่งได้ชัดเจน แต่ก็ยังมีกระแสน้ำไม่ขาดสาย เรือโยงขนถ่ายสินค้ายังคงมีให้เห็นไม่ขาดสาย นานๆจะได้ยินเสียงเพลงจากเรือสักลำแว่วมาตามสายลม แต่ฟังไม่ค่อยชัด รู้แต่ว่าเป็นเสียงเพลง อย่างน้อยก็สามารถรับรู้ได้ว่า ผู้คนเหล่านี้ยังคงมีความสุข เพราะเสียงเพลงส่วนมากจะบ่งบอกถึงการมีความสุข เรือด่วนเจ้าพระยายังทำหน้าที่รับส่งผู้โดยสารจอดท่านั้นท่านี้ตามแต่จะมีคนโดยสารลงจากเรือ
 

        การกินอาหารแต่ละมื้อ เป็นช่วงระยะเวลาเติมเต็มความสุขให้ชีวิต ที่คนเราทุกเพศทุกวัยทุกอาชีพ จะได้มอบรางวัลมื้ออาหารพิเศษอร่อย ๆ ให้เป็นกำไรแก่สุขภาพเพิ่มมูลค่าเพิ่มทุนแก่ร่างกาย แต่สถานการณ์สังคมโลกปัจจุบันถูกจังหวะเวลากระชับพื้นที่อย่างจำกัด  ส่งผลให้ชีวิตของผู้คนที่อาศัยอยู่ในสังคมเมืองใหญ่เช่น กรุงเทพฯและเขตปริมณฑล  ต้องเสียเวลาสาระวนอยู่กับการเดินทางที่บีบรัดด้วยหน้าที่การงาน ด้วยเวลาที่จำกัด ทำให้ต้องเร่งรีบทำให้คนเราขาดการใส่ใจลืมดูแลสุขภาพตนเอง โดยเฉพาะเรื่องการอยู่การกินที่ถูกสุขลักษณะ ยิ่งวัฒนธรรมการกินแพร่หลายเข้ามาในประเทศ

        ธรรมชาติมีฤดูช่วยขับเคลื่อนคอยปรับเปลี่ยน โยงใยให้เกิดสรรพสิ่งใหม่ขึ้นบนโลกทุก ๆ วินาที เพื่อทดแทนสิ่งเก่าที่หมดภาระหน้าที่ ถึงแม้บางครั้งการเกิดขึ้นของสิ่งใหม่หมายถึงการจากไปของสิ่งเก่า ๆ ที่ไม่มีวันหวนกลับคืนมาอีกและดูเหมือนจะโหดร้าย แต่เงื่อนไขเหล่านี้คือกฏแห่งการเปลี่ยนแปลงที่ช่วยยืดอายุขัยของสรรพสิ่งทั้งหลายบนโลกใบนี้ การเปลี่ยนแปลงมีเสน่ห์ชวนให้หลงใหลชวนให้เฝ้าติดตามอย่างระมัดระวังเสมอ เพราะการเปลี่ยนแปลงคือคำตอบความเที่ยงตรงของชีวิต ที่สามารถเยียวยาความเสียใจของคนเรา ให้กล้ายอมรับความจริงและกล้าปรับเปลี่ยน เพื่อริเริ่มชีวิตใหม่ที่ดีกว่า

          ช่วงหลังสงกรานต์กรุงเทพมหานครอากาศร้อนมาก บางวันอุณหภูมิทะลุถึง 40 องศา แม้จะทำงานในห้องปรับอากาศแต่พอออกมานอกห้องก็ต้องสัมผัสกับอากาศร้อนเหมือนเดิม วันเสาร์อาทิตย์หลังสงกรานต์จึงออกเดินทางมุ่งสู่เชียงใหม่ ไม่อยากเดินทางช่วงสงกรานต์เพราะรถคงแน่น ผู้คนคงมาก แต่เลือกเดินทางสวนทางกลับผู้คนทั้งหลายในขณะคนส่วนหนึ่งเดินทางลงกรุงเทพมหานคร ฉันเองกลับเดินทางย้อนขึ้นเมืองเหนือ ปลายทางอยู่ที่อำเภอเชียงดาว

         สภาพอากาศที่แปรปรวนช่วงฤดูปลายฝนต้นหนาว พัดพาเอาลมและละอองฝนประพรมพื้นดินให้ชุ่มชื้น แต่กลับทำให้คนและสัตว์ที่มีสภาพร่างกายไม่พร้อม มีภูมิคุ้มกันไม่แข็งแรงพากันเจ็บไข้ได้ป่วยเป็นไข้เป็นไอ เรียกว่าสัญญาณเตือนภัยจากธรรมชาติ ให้รู้ว่าร่างกายและวัยกำลังเปลี่ยนผ่าน ธรรมชาติกำลังปรับสภาพให้เหมาะสมกับฤดูกาลใหม่กำลังย่างเข้ามา ไม่ต่างจากต้นไม้ใบหญ้า หลังจากพลิใบแตกกิ่งออกช่อชูดอกที่งอกงามตลอดช่วงฤดูฝน พอฤดูหนาวเข้ามาเยือนทิ้งระยะห่างยาวนานถึงฤดูแล้ง ต้องผลัดใบทิ้งลูกทิ้งผล รักษารากแก้วและลำต้นให้ยืนต้นต่อไป  เหล่านี้เป็นวิถีสรรพสิ่งในธรรมชาติที่รักษาตัวเองให้อยู่รอดได้ด้วยการรู้จักปรับเปลี่ยนสภาพให้สมดุล