ได้เกิดเหตุแผ่นดินไหวที่ประเทศเนปาล ซึ่งเป็นประเทศที่มีสังเวชนียสถานที่ประสูติของเจ้าชายสิทธัตถะที่ลุมพินี ต่อมาเจ้าชายได้กลายมาเป็นพระพุทธเจ้า ศาสดาของพระพุทธศาสนา ตอนนี้ยังค้นหา สำรวจตรวจตราถึงความเสียหาย และการสูญเสีย และหาทางช่วยเหลือ หากมองในแง่ของนักวิชาการสมัยใหม่อาจจะมีคำอธิบายถึงการเคลื่อนตัวของรอยแยกของแผ่นดิน อันเป็นสาเหตุหนึ่งที่ทำให้เกิดแผ่นดินไหว ซึ่งก็อธิบายกันไปและหาทางป้องกันแก้ไขกันต่อไป
ประเทศไทยก็เคยประสบปัญหาเกี่ยวกับแผ่นดินไหว เกิดการสูญเสียมากมาย และยังมีแนวโน้มว่าอาจจะเกิดแผ่นดินไหวได้อีก โดยเฉพาะที่ดอยอินทนนท์ มีแนวแผ่นดินเชื่อมโยงมาจากเนปาล สถานที่เกิดแผ่นดินไหว ต้องคอยระวังกันต่อไป
สาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหวนั้น นักวิชาการในสมัยปัจจุบันศึกษาค้นคว้า จนเกือบจะหาทางป้องกันได้แล้ว แต่เรื่องของธรรมชาติยากที่จะคาดเดาได้ แม้ว่ามนุษย์จะมีอุปกรณ์ที่ทันสมัยมากมาย แต่การทำความเข้าใจและป้องกันอันตรายที่เกิดขึ้นจากธรรมชาตินั้น ยังต้องใช้เวลาอีกนาน แต่อย่างน้อยก็ยังพอจะเตือนภัยไว้ก่อนได้
ในพระพุทธศาสนาสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหว อาจจะฟังดูเป็นเรื่องที่เข้าใจยาก แต่ลองฟังดูบ้างคงไม่ทำให้เกิดความเสียหายอะไร ครั้งหนึ่งได้เกิดแผ่นดินไหวที่ปาวาลเจดีย์ เมืองเวสาลี พระอานนท์ซึ่งอยู่ในเหตุการณ์ได้ทูลถามพระพุทธเจ้าถึงสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหว
พระพุทธเจ้าได้ตอบคำถามของพระอานนท์ ถึงสาเหตุของการเกิดแผ่นดินไหว ดังข้อความที่แสดงไว้ในมหาปรินิพพานสูตร ทีฆนิกาย มหาวรรค (10/98/108) ความว่า “ดูกรพระอานนท์ เหตุ 8 ประการ ปัจจัย 8 ประการเหล่านี้แล เพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ 8 ประการเป็นไฉน
(1) ดูกรอานนท์ มหาปฐพีนี้ตั้งอยู่บนน้ำ น้ำตั้งอยู่บนลม ลมตั้งอยู่บนอากาศ สมัยที่ลมใหญ่พัด เมื่อลมใหญ่พัดอยู่ย่อมยังน้ำให้ไหว น้ำไหวแล้ว ย่อมยัง แผ่นดินให้ไหว อันนี้เป็นเหตุ เป็นปัจจัยข้อที่หนึ่ง เพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
(2) อีกประการหนึ่ง สมณะหรือพราหมณ์ผู้มีฤทธิ์ ถึงความเป็นผู้ชำนาญในทางจิต หรือว่าเทวดาผู้มีฤทธิ์มาก มีอานุภาพมาก เขาเจริญปฐวีสัญญาเพียง เล็กน้อย เจริญอาโปสัญญาอย่างแรงกล้า เขาย่อมยังแผ่นดินนี้ให้สะเทือนสะท้าน หวั่นไหวได้ อันนี้เป็นปัจจัยข้อที่สอง เพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
(3) อีกประการหนึ่ง เมื่อใด พระโพธิสัตว์จุติจากชั้นดุสิต มีสติสัมปชัญญะลงสู่พระครรภ์พระมารดา เมื่อนั้น แผ่นดินนี้ย่อมสะเทือนสะท้านหวั่นไหว อันนี้เป็นเหตุเป็นปัจจัยข้อที่สาม เพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
(4) อีกประการหนึ่ง เมื่อใด พระโพธิสัตว์มีสติสัมปชัญญะ ประสูติจากพระครรภ์พระมารดา เมื่อนั้น แผ่นดินนี้ย่อมสะเทือนสะท้านหวั่นไหว อันนี้ เป็นเหตุเป็นปัจจัยข้อที่สี่เพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
(5) อีกประการหนึ่ง เมื่อใด พระตถาคตตรัสรู้พระอนุตรสัมมาสัมโพธิญาณ เมื่อนั้นแผ่นดินนี้ย่อมสะเทือนสะท้านหวั่นไหว อันนี้เป็นเหตุเป็นปัจจัยข้อที่ห้าเพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
(6) อีกประการหนึ่ง เมื่อใด พระตถาคตให้อนุตรธรรมจักรเป็นไป เมื่อนั้นแผ่นดินนี้ย่อมสะเทือนสะท้านหวั่นไหว อันนี้เป็นเหตุเป็นปัจจัยข้อที่หก เพื่อให้ แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
(7) อีกประการหนึ่ง เมื่อใด พระตถาคตมีพระสติสัมปชัญญะ ทรงปลงอายุ สังขาร เมื่อนั้นแผ่นดินนี้ย่อมสะเทือนสะท้านหวั่นไหว อันนี้เป็นเหตุเป็นปัจจัยข้อที่เจ็ด เพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
(8) อีกประการหนึ่ง เมื่อใด พระตถาคตปรินิพพานด้วยอนุปาทิเสส นิพพานธาตุ เมื่อนั้นแผ่นดินนี้ย่อมสะเทือนสะท้านหวั่นไหว อันนี้เป็นเหตุเป็น ปัจจัยข้อที่แปด เพื่อให้แผ่นดินไหวใหญ่ปรากฏ
จากคำตอบที่พระพุทธเจ้าแสดงแก่พระอานนท์นั้น มีข้อเดียวเท่านั้นที่เป็นสาเหตุมาจากธรรมชาติ เรื่องของการเปลี่ยนแปลง เรื่องของการลม น้ำ อากาศ ที่ปรากฏอยู่บนปฐพีเกิดความแปรปรวน ขาดความสมดุล จึงทำให้เกิดแผ่นดินไหว
ส่วนสาเหตุประการที่สองเป็นเรื่องของผู้มีอิทธิฤทธิ์อาจจะบันดาลให้เป็นไปได้ ซึ่งเรื่องของผู้มีฤทธิ์เป็นเรื่องที่อธิบายยาก เข้าใจยาก เป็นหนึ่งในเรื่องที่ไม่ควรคิด เพราะอาจจะมีส่วนแห่งความเป็นบ้าได้ง่ายๆ
อีกหกประการเป็นเรื่องที่มีส่วนเกี่ยวข้องกับพระโพธิสัตว์คือลงสู่พระครรภ์ ประสูติ ตรัสรู้ แสดงปฐมเทศนา ปลงอายุสังขาร และปรินิพพาน ซึ่งเป็นเหตุการณ์ที่ผ่านไปแล้ว ปัจจุบันคงไม่มีพระโพธิสัตว์ หรือพระพุทธเจ้ากำเนิดขึ้นอีกในยุคสมัยเดียวกัน ต้องรอเวลาอีกสักพักจึงจะมีพระพุทธเจ้าองค์ใหม่มาตรัสรู้อีกครั้ง ศาสนาของพระสมณโคดมสัมมาสัมพุทธเจ้าพระองค์นี้ ทำนายว่าจะมีอายุประมาณ 5000 ปี ตอนนี้ผ่านมาแล้ว 2558 ปี รวมกับช่วงอายุที่พระพุทธเจ้าตรัสรู้และประกาศพระพุทธศาสนาอีก 45 พรรษา ก็รวมเป็นเวลา 2603 ปี ยังเหลือเวลาอีก 2497 ปี ล่วงมาเกินครึ่งแล้ว ผู้ที่เกิดในยุคปัจจุบัน คงอยู่ไม่ทันเห็นพระพุทธเจ้าองค์ใหม่
.jpg)
ปัจจุบันได้เห็นการเปลี่ยนแปลงของพระพุทธศาสนามากมาย มีนักบวชหลายประเภท มีหลายนิกาย มีคำสอนแปลกๆอีกมากมาย ซึ่งเกิดจากการตีความหลักคำสอนตามที่ตนเข้าใจ ใครที่เคยดูภาพยนตร์เรื่อง “พระพุทธเจ้า ศาสดาเอกของโลก” ที่กำลังฉายทางโทรทัศน์อยู่ในขณะนี้ คงพอจะเข้าใจถึงความแตกต่าง เพราะบางครั้งแทบจะไม่ตรงกับเรื่องที่เราเคยศึกษามาก่อน เช่น ในภาพยนตร์เจ้าชายสิทธัตถะได้พบเห็นคนตายครั้งแรกคือปานเทพ ผู้ส่งสารจากเมืองโกศล แต่ตามคัมภีร์ที่เคยศึกษามาเจ้าชายสิทธัตถะพบเห็นคนตายครั้งแรกเมื่อครั้งเสด็จประพาสนอกเมืองพร้อมกับนายฉันนะ ดูหนังดูละครก็ต้องทำใจ เพราะบางครั้งอาจจะไม่ตรงกับข้อเท็จจริงที่เราเคยศึกษามา ดูเพื่อศึกษา ดูเพื่อมองความแตกต่าง อย่างพึ่งด่วนสรุปว่าใครผิดใครถูก ผู้สร้างภาพยนตร์ก็ต้องมีข้อมูลพอสมควรจึงนำเสนอแบบนั้น
แผ่นดินไหวที่ประเทศเนปาล ดูจากข่าวมีผู้คนเสียชีวิตมากกว่าสี่พันคนแล้ว มีผู้บาดเจ็บอีกจำนวนมาก การสูญเสียอื่นๆอีกนับไม่ถ้วน ประเทศเนปาลปัจจุบันมีวัดไทยอยู่ประมาณสามวัดไทยลุมพินี วัดไทยนิโครธาราม วัดไทยกบิลพัสดุ์ มีวัดจากประเทศต่างๆอีกหลายประเทศ
แผ่นดินไหวครั้งนี้จะเกิดจากสาเหตุใดนั้น ก็ต้องรอการศึกษาของนักวิชาการต่อไป แต่เหตุเร่งด่วนตอนนี้คือต้องรีบช่วยเหลือเท่าที่พอจะมีกำลังช่วยได้
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
28/04/58