เป็นเช้าที่อากาศหนาวเย็น หยดน้ำค้างยังทรงตัวอยู่ตามยอดหญ้า พื้นดินเปียกชุ่ม พอเท้าเปล่าสัมผัสพื้นจึงเหมือนกับได้สัมผัสกับโลก ได้อยู่กับดิน พื้นดินยังชื้นด้วยหยดน้ำค้างหลังค่ำคืนที่เหน็บหนาว จึงถอดรองเท้าเดินตีนเปล่าเดินเล่นไปตามเชิงเขา มองเห็นแสงสีทองกำลังทอประกายเหนือทิวเขา ณ ขอบฟ้าเบื้องบุรพทิศ รัศมีแสงสีทองเรื่อเรืองมาก่อนดวงอาทิตย์จะโผล่พ้นขอบฟ้า ในขณะที่ต้นไม้ใบหญ้ากำลังชูดอกออกใบทักทายแสงแห่งทิวาวาร เริ่มต้นของวันด้วยสุนทรียะแห่งสีสันของธรรมชาติ เสียงนกร้องระงมไพร บางตัวบินว่อนเพื่อหาอาหาร ฝูงมดดำมดแดงที่แฝงตัวอยู่ตามยอดอ่อนของต้นไม้ เริ่มขยับตัวเคลื่อนไหวตื่นจากความหลับ
ดวงอาทิตย์ไม่มีวันหยุดงาน อากาศจะหนาวจะร้อน ฝนจะตกอย่างไร ดวงอาทิตย์ก็ยังคงทำหน้าที่โผล่ตัวขึ้นทางทิศตะวันออก และดำรงตนอยู่บนท้องฟ้าให้แสงสว่างแก่ชาวโลก เมื่อผ่านไปประมาณสิบสองชั่วโมงก็จะลับขอบฟ้าโบกมือลาขอบโลกฝั่งนี้ ไปโผล่อีกฟากฝั่งหนึ่งของโลก โลกฝั่งหนึ่งกำลังก้าวเข้าสู่เวลากลางคืน แต่อีกฟากหนึ่งพึ่งจะเริ่มต้นของวันใหม่
หากดูด้วยสายตาธรรมดาก็ต้องบอกว่าดวงอาทิตย์กำลังเคลื่อนตัวหมุนไปรอบโลก ในขณะที่โลกหยุดนิ่ง แต่จากข้อพิสูจน์ทางดาราศาสตร์บ่งบอกว่าโลกต่างหากที่หมุนรอบดวงอาทิตย์ โลกหมุนไม่เคยหยุดนิ่ง ดวงอาทิตย์ก็เคลื่อนไหวหมุนรอบตัวเอง แต่ทว่าเนื่องจากดวงอาทิตย์และโลกมีขนาดใหญ่จึงเคลื่อนตัวช้าไป แต่ทว่าหนักแน่นซื่อตรงไม่เคยหยุดทำหน้าที่
เช้าวันนั้นอากาศหนาวเย็น หมอกและน้ำค้างจับตัวบนยอดไม้ใบหญ้า ดินก็ชุ่มน้ำค้าง เท้าที่เปล่าเปลือยบนพื้นดินที่ชุ่มด้วยหยาดน้ำค้าง เมื่อเท้าได้สัมผัสกับความชุ่มเย็นของน้ำค้างรู้สึกอารมณ์แจ่มใจจิตใจปลอดโปร่ง ในมือถือกล้องถ่ายภาพดอกไม้ใบหญ้าซึ่งเป็นแบบของภาพได้เป็นอย่างดี งามบ้างไม่งามบ้างตามแต่สายตาจะมองเห็น ส่วนหนึ่งธรรมชาติจะงามหรือไม่งามอยู่ที่ตัวคนมองด้วย หากในหัวใจกำลังมีความสุข ต้นไม้ใบหญ้าธรรมดาที่อยู่รอบๆข้างก็เหมือนกับกำลังส่งรอยยิ้มทักทายอาคันตุกะผู้กำลังเดินผ่าน
ต้นหญ้าบางต้นกำลังปลิวไปตามแรงลมอ่อนช้อยโอนเอน สักพักก็ตั้งตัวได้โดดเด่นขึ้นมาอยู่ในสภาพเดิมต่อไป ไม่ต่างจากชีวิตมนุษย์ที่มักจะถูกกระแสลมแห่งโลกธรรมโหมกระหน่ำ บางครั้งสุข บางครั้งทุกข์ บางครั้งหัวเราะ บางครั้งร้องให้ บางครั้งได้รับคำสรรเสริญ บางครั้งถูกนินทา หากจิตใจไม่หนักแน่นโอนเอนไปตามกระแสแห่งการเปลี่ยนแปลงอาจจะตกหลุมพลางแห่งการเปลี่ยนแปลงได้ง่ายๆ ต้องทำใจให้หนักแน่นกำหนดรู้ให้เท่าทันธรรมดาของโลก ที่เรียกว่าโลกธรรม ดังที่แสดงไว้ในโลกธรรมสูตร อังคุตรนิกาย นวกนิบาต(23/95/122) ความว่า “ดูกรภิกษุทั้งหลาย โลกธรรม 8 ประการนี้ ย่อมหมุนไปตามโลกและโลกย่อมหมุนไปตามโลกธรรม 8 ประการ คือ ลาภ ความเสื่อมลาภ ยศ ความเสื่อมยศ นินทา สรรเสริญ สุข ทุกข์ ดูกรภิกษุทั้งหลาย โลกธรรม 8 ประการนี้แล ย่อมหมุนไปตามโลกและโลกย่อมหมุนไปตามโลกธรรม 8 ประการนี้”
โลกธรรมแม้จะมีอยู่คู่กับโลกแต่ก็เป็นสภาพไม่เที่ยง ไม่แน่นอน มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ต้องพิจารณาให้เห็นชัด ศึกษาให้เข้าใจแจ่มแจ้ง เพราะไม่มีใครที่จะมีลาภ ยศ สรรเสริญ สุขโดยส่วนเดียว ต้องมีสิ่งที่ตรงกันข้ามปรากฏมาในเวลาใดเวลาหนึ่ง ดังที่แสดงไว้ต่อไปว่า “ธรรมในหมู่มนุษย์เหล่านี้ คือ ลาภ ความเสื่อมลาภ ยศ ความเสื่อมยศ นินทา สรรเสริญ สุข ทุกข์ เป็นสภาพไม่เที่ยง ไม่แน่นอน มีความแปรปรวนเป็นธรรมดา แต่ท่านผู้เป็นนักปราชญ์ มีสติ ทราบธรรมเหล่านั้นแล้ว พิจารณาเห็นว่ามีความแปรปรวนเป็นธรรมดา ธรรมอันน่าปรารถนา ย่อมย่ำยีจิตของท่านไม่ได้ ท่านย่อมไม่ยินร้ายต่ออนิฏฐารมณ์ ท่านขจัดความยินดีและความยินร้ายเสียได้จนไม่เหลืออยู่ อนึ่ง ท่านทราบทางนิพพานอันปราศจากธุลี ไม่มีความเศร้าโศก เป็นผู้ถึงฝั่งแห่งภพย่อมทราบได้อย่างถูกต้อง”
เช้าวันนั้นตั้งใจว่าจะเดินไปยังเนินเขาที่อยู่ในบริเวณวัดอีกฟากหนึ่ง ซึ่งกำลังปรับพื้นที่เพื่อก่อสร้างพระอุโบสถเป็นศาสนาสถานที่สำคัญในพระพุทธศาสนา แต่ทว่าจากสภาพที่ได้เห็นมีต้นหญ้าขึ้นแซมเต็มบริเวณพื้นที่ ยังไม่มีสิ่งปลูกสร้างอะไรปรากฏขึ้นพื้นที่บริเวณนั้นเลย คงต้องรอเวลาอีกสักพัก คิดถึงคำพูดที่เคยรับปากหลวงพ่อเจ้าอาวาสไว้เมื่อปี่ก่อนว่า จะขอเป็นเจ้าภาพลูกนิมิตหนึ่งลูกในราคาสามหมื่นบาท ผ่านไปอีกปีแล้วก็ยังไม่ได้นำปัจจัยไปถวายหลวงพ่อ คงต้องรอสักพักเงินทองไปเที่ยวประเดี๋ยวก็คงกลับ
ขอบฟ้าเบื้องบุรพทิศมีแสงเรื่อเรืองเพราะดวงอาทิตย์กำลังจะโผล่พ้นยอดเขา จึงถ่ายภาพรอตะวันไปเรื่อยๆ บางครั้งก็หันมาถ่ายภาพดอกหญ้าบ้าง ไม่นานนักก็มองเห็นตะวันครึ่งดวงและเผลอเพียงแวบเดียวตะวันก็เต็มดวงแล้ว เนื่องจากวันนี้อากาศหนาว ฟ้ามีหมอก ดวงอาทิตย์จึงไม่ค่อยสดใสเพราะมีหมอกบัง แต่ก็ไม่ใช่ปัญหาอะไร ดวงอาทิตย์จะงามหรือไม่งามก็ไม่เป็นไร เพราะนั่นคือธรรมชาติ นั่นคือธรรมดาของโลก ในช่วงเวลาที่ยังมีลมหายใจ มีเวลา มีโอกาสควรจะเก็บความทรงจำไว้ในภาพถ่ายให้มากที่สุด ภาพจะสวยงามหรือไม่สิ่งนั้นก็คือการถ่ายภาพของเราเอง สุขใจที่ได้เก็บความทรงจำ มิใช่สุขใจที่ได้เห็นตะวันเต็มดวง ความสุขหรือความทุกข์อยู่ที่ตัวเรามิใช่อยู่ที่วัตถุหรือสิ่งที่รอคอย
ดวงอาทิตย์ทำหน้าที่อย่างซื่อตรง ขึ้นทางทิศตะวันออกและตกทางทิศตะวันตก อาจจะมีบ้างบางประเทศที่อาจจะอยู่มีช่วงเวลากลางวันยาวนานถึงหกเดือนก่อนจะเปลี่ยนเป็นกลางคืนอีกหกเดือน นั่นเป็นสภาพพื้นที่ของแต่ละแห่ง
ตามธรรมชาติและความเป็นไปของโลกดวงอาทิตย์ขึ้นทุกวันและตกทุกวัน ดวงอาทิตย์ไม่เคยยึดมั่นถือมั่นว่าโลกเป็นสมบัติของตน มาแล้วก็จากไป หมุนไปตามโลกตามธรรมดา สิ่งทั้งหลายก็เปลี่ยนแปลงและผลัดเปลี่ยนหมุนเวียนไปตามธรรมดา โลกหมุนไปตามธรรม และธรรมก็หมุนไปตามโลก ชีวิตของสรรพสัตว์ก็หมุนไปตามโลกธรรม
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
14/01/58