ข่าวเรื่องการแพร่ละอาดของเชื้อไวรัสอีโบลา ที่ประเทศในแถบอัฟฟริกา ทำให้มีคนเสียชีวิตเป็นพันคนแล้ว ทำให้เกิดข่าวลือว่าโรคนี้อาจจะกำลังแพร่ละบาดในเมืองไทย เพราะอาจจะมีใครบางคนนำเชื้อโรคนี้กลับมาเมืองไทย ฟังแล้วใจหาย เพราะโรคนี้ยังไม่มียารักษา หากใครติดเชื้อนี้ก็รอวันสุดท้ายของชีวิตอย่างเดียว อีกข่าวหนึ่งที่มณฑลยูนนาน ประเทศจีนก็มีข่าวแผ่นดินไหว มียอดคนเสียชีวิตและบาดเจ็บจำนวนมาก ที่จังหวัดเชียงรายเมื่อเดือนก่อนก็มีแผ่นดินไหว วัดวาอาราม อาคารบ้านเรือนเสียหายจำนวนมาก แม้ปัจจุบันก็ยังคงมีข่าวอาฟเตอร์ช็อคให้ได้ยินอยู่เนืองๆ กรุงเทพมหานครก็เคยมีข่าวลือเรื่องน้ำจะท่วมกรุงเทพ ข่าวลือเหล่านี้บางครั้งก็เป็นจริง บางครั้งก็เป็นเรื่องที่คนบอกกล่าวเล่าขานต่อกันไป จนเกินความเป็นจริง กลายเป็นข่าวที่สร้างความตื่นเต้นทำให้เกิดความตื่นตระหนกตกใจไปทั่วโลก
โลกในยุคข่าวสารสื่อถึงกันได้เร็ว บางครั้งข่าวยังไม่ได้กรองก็แพร่ระบาดไปยังผู้เสพข่าวแล้ว สมมุติหากเชื้อไวรัสอีโบลาแพร่ระบาดไปทั่วโลกจะมีวิธีการในการรับมืออย่างไร เรื่องนี้คงรอให้ผู้เชี่ยวชาญด้านการแพทย์พยายามหาหนทางในการผลิตยาขึ้นมาป้องกัน คิดว่าคงอีกไม่นาน เพราะคงไม่มีโรคอะไรที่ป้องกันรักษาไม่ได้ไปตลอดกาล
ช่วงหนึ่งโรคเอดส์ระบาดหนัก จำได้ว่าช่วงนั้นจำพรรษาที่วัดสันติธรรม จังหวัดเชียงใหม่ มีคนเสียชีวิตเพราะโรคเอดส์แทบทุกวัน บางวันหลายคน เมรุเผาศพทำงานหนักมาก คนที่เสียชีวิตส่วนหนึ่งคือคนหนุ่มสาวที่ทำงานกลางคืน ก็ได้อาศัยข้าวปลาอาหารของคนเหล่านี้เลี้ยงชีวิตมาได้
เวลาเช้าที่พระออกบิณฑบาตเป็นช่วงเวลาที่คนเหล่านี้พึ่งเลิกงาน ก่อนจะกลับที่พักก็มักจะซื้ออาหารใส่บาตรพระภิกษุ จากนั้นก็กลับไปพักผ่อน จนกว่าจะถึงเวลาทำงานอีกครั้งในตอนเย็น กาลเป็นไปดั่งนี้ จำนวนคนใส่บาตรลดลงเรื่อยๆ
เมื่อโรคเอดส์ระบาด คนเหล่านี้เป็นกลุ่มเสี่ยงกลุ่มแรกที่มักจะติดเชื้อ บางคนยังไม่รู้ตัวว่าติดเชื้อ เผลอดื่มน้ำมะพร้าวเข้าไป กลายเป็นสิ่งแสลงโรค ไม่นานร่างกายก็ค่อยๆผอมลง ผิวหยาบกร้าน ผิวแห้งดำภาษาสมัยนั้นเรียกโรคนี้ว่า “โรคดำลง” ผู้ที่เป็นโรคนี้จึงหาโอกาสรอดได้ยาก
เนื่องจากวัดสันติธรรมอยู่ใกล้แหล่งคนทำงานกลางคืน คนใส่บาตรส่วนหนึ่งจึงเป็นคนพวกนี้ บางวันต้องประครองมาใส่บาตรเสร็จก็บอกว่า “หลวงพี่ช่วยแผ่ส่วนกุศล และบอกทางสวรรค์ให้พวกดิฉัน พวกผมด้วย”
หลวงพี่(สมัยนั้นยังหนุ่ม) จึงกลายเป็นนักเทศน์ให้กำลังใจคนป่วยโรคดำลง พอพวกเขาเสียชีวิตคิดถึงพระรูปอื่นไม่ออกก็มาบอกหลวงพี่เป็นผู้จัดการบังสุกุล ทำพิธีฌาปนกิจให้ เพราะอย่างน้อยก็ได้ทดแทนคุณของผู้ที่ถวายอาหารบิณฑบาต เพราะคนเหล่านั้นน่าสงสารแม้แต่ญาติก็ไม่มีใครยอมรับ ไม่ค่อยมีใครมาร่วมงานศพ ที่ทำอยู่ประจำคือหลวงพี่และสัปเหร่อ หลวงพี่ทำพิธีทางศาสนา ส่วนสัปเหร่อทำหน้าที่เผาโดยไม่ให้เหลือแม้กระดูก ทำอยู่อย่างนั้นนานหลายปี
วันหนึ่งมีข่าวลือเกิดขึ้นในวัดว่าหลวงพี่ติดเชื้อไวรัสเอดส์ เพราะไปสัมผัสกับผู้ที่ติดเชื้อ ทำพิธีบังสุกุลให้กับผู้ที่เสียชีวิตเพราะโรคดำลง
แม้จะรู้ตัวดีว่าไม่ได้มีอาการของโรคดำลงแต่อย่างใด เพราะที่ทำพิธีทุกครั้งก็ระมัดระวังอย่างเต็มที่ ไม่เคยแตะต้องร่างกายผู้เสียชีวิตเลย อาจจะมีบ้างที่นำผ้าบังสุกุลมาใช้ หรือฉันอาหารที่ใส่บาตรจากมือของผู้ป่วย
ข่าวลือหนาหูขึ้นเรื่อยๆ หลวงพี่ก็เริ่มไม่แน่ใจ เพื่อลดกระแสข่าวลือจึงต้องไปตรวจเลือดพิสูจน์กันให้รู้ดำรู้แดงกันไปเลย หากเป็นจริงก็ต้องเตรียมพร้อมรอความตาย แต่หากไม่เป็นจริงก็ยังทำงานต่อไปได้ และผลการตรวจเลือดที่พระภิกษุสามเณรต่างเฝ้ารอก็ออกมา “หลวงพี่ปลอดภัย ไม่ได้ติดเชื้อไวรัสเอดส์แต่ประการใด” และหลวงพี่นั้นก็อยู่ในเพศสมณะมาจนทุกวันนี้ เวลาผ่านไปร่วม 20 ปีแล้ว
ข่าวลือในพระพุทธศาสนามีคำใกล้เคียงว่า “ข่าวตื่นเต้น” เมื่อเกิดข่าวตื่นเต้นขึ้นย่อมต้องการคนหนักแน่น ดังที่แสดงไว้ใน มหาสารชาดก ขุททกนิกาย ชาดก ภาค 1 (27/ 92/28 ) ความว่า “เมื่อสงครามเกิดขึ้น ย่อมต้องการคนกล้าหาญ เมื่อเกิดข่าวตื่นเต้นขึ้นย่อมต้องการคนหนักแน่น เมื่อข้าวและน้ำมีบริบูรณ์ ย่อมต้องการคนที่รักเมื่อข้อความลึกซึ้งเกิดขึ้น ย่อมต้องการบัณฑิต” แปลมาจากภาษาบาลีว่า
“ อุกฺกฏฺเฐ สูรมิจฺฉนฺติ มนฺตีสุ อกุตูหลํ
ปิยญฺจ อนฺนปานมฺหิ อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตนฺติฯ
ในสงครามต้องการคนกล้า เมื่อมีข่าวลือต้องการความหนักแน่น เมื่อข้าวน้ำบริบูรณ์คิดถึงคนที่รัก แต่เมื่อมีปัญหาที่สลับซับซ้อน มีความลึกซึ้งย่อมต้องเรียกหาบัณฑิต การเลือกคนทำงานจึงต้องมีความเหมาะสมกับงานที่ทำ ข่าวลือมักแพร่กระจายรวดเร็วเหมือนไฟลามทุ่ง หากผู้รับข่าวสารไม่มีความหนักแน่นเพียงพอ ก็อาจจะทำให้ตื่นตระหนกตกใจ จนไม่เป็นอันทำงาน
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
05/08/57