พุทธสมาคมในอินเดีย

         องค์กรชาวพุทธที่ทุกคนคุ้นเคยโดยเฉพาะในประเทศไทยคือ "วัด" ซึ่งมีอยู่ทุกตำบลหรือเกือบทุกหมู่บ้านในประเทศไทย นอกจากนั้นยังมีองค์กรทางศาสนาอื่นๆเช่นพุทธสมาคม สถาบันทางศาสนาอีกมากมาย แต่ชาวพุทธยังคงคุ้นเคยว่า “วัดคือสถาบันทางศาสนาที่สำคัญ” ในประเทศอื่นๆชาวพุทธอาจจะรวมตัวกันในรูปแบบขององค์กรโดยไม่ได้เป็นวัด แต่เป็นเหมือนที่ชุมนุม จัดกิจกรรมในกลุ่มของชาวพุทธ บางแห่งอาจจะไม่มีพระสงฆ์อยู่เลยก็ได้ โดยเฉพาะในประเทศอินเดียดินแดนที่ได้ชื่อว่าเป็นถิ่นกำเนิดพระพุทธศาสนา เมื่อพระพุทธศาสนาหายไปจากอินเดียนั้น แต่ยังมีชาวพุทธที่ยังปฏิบัติตามหลักคำสอนของพระพุทธศาสนา โดยมีสมาคมชาวพุทธเป็นศูนย์กลางเรียกว่าพุทธสมาคมหรือองค์กรอย่างอื่นในประเทศอินเดีย ที่ตั้งพุทธสมาคมที่สำคัญในอินเดียในรัฐต่างๆ พอสรุปได้ดังต่อไปนี้

หมู่เกาะอันดามันและนิโคบาร์

         อันดามันพุทธมิชชั่น วิศวะ ศานติ วิหาร พอรท์ แบร์

อันธร ประเทศ

         องค์กรวัฒนธรรมพุทธศาสนา26-14-14,อลันการ์ เธียเตอร์ ไชด์ เลน นาครัมปาเลม,คุนเจอร์-522004

         พุทธสมาคมอันธระ สิทธารถวิหาร คันเชอร์ราเลม,วิสาขปัตนัม

         พุทธสมาคมแห่งอินเดีย  สาขาของอันธรประเทศ สิทธารถนิวัต ไฮเดอราบาด-4

อรุนาจัลประเทศ 
         โลหิตโพธิสมาคม โชว์คาม ราช วิหาร พี.โอ. โชว์คาม

อัสสัม
         พุทธสมาคมอัสสัม วัดพุทธเทสังฆปานี พี.โอ. เทสังฆปานี เมือง สิบสาคาร์

         ภิกษุ สังฆ สมติอัสสัม วัดชาลาปาเทอร์ พี.โอ. ชาลาปาเทอร์,สิบสาคาร์

         สมาคมนักศึกษาชาวพุทธอัสสัม ชาลาปาเทอร์ พี.โอ. ชาลาปาเทอร์,สิบสาคาร์
         หมายเหตุ มีสมาคม(พุทธ สมิติ) เป็นจำนวนมากในอัสสัม

พิหาร
         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย พุทธคยา เมืองคยา

         พุทธสมาคมพม่า วัดพุทธพม่า พี.โอ. ราชคฤห์ เมืองปัตนะ
         สมาคมพุทธศาสนานานาชาติไวศาลี พุทธอัสรัม, ภควัน พุทธ โชค มูชาฟฟารปุระ

         ญี่ปุ่นพุทธสังฆะ วัดพุทธญี่ปุ่น พี.โอ. ราชคฤห์ เมืองปัตนะ

จันดิการห์
         พุทธสมาคม เอช.เอ็น.1880 เอฟ, เชคเตอร์-ซี จันดิการห์

เดลี
         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย พุทธวิหาร แมนดีร มารค นิวเดลี-110001

         อโศกมิชชั่น พี.โอ.เมหราอุลี นิวเดลี-110030

         ภารติยะพุทธมหาสภา เอ็มเบ็ดการ์ภวัน ถนนรานี ชันสี นิวเดลี-110055.

คูจราต
         พุทธสมาคมแห่งคูจราต พกุล ภวัน หลังคูจราต ไวศยะ สภา ถนน จามาลปุระ อาหเมดาบาด

         ภารติยะ พุทธมหาสภา พาบาร์ ไภ กะ ปิตหะ ถนนมทัน ชหัมปะ พาโรดา

หิมาจัลประเทศ

         พุทธสมาคมหิมาลัย สำนักงานกลาง: ฤดูร้อน: มนาลี   ฤดูหนาว: กุลุ เมือง : คังกรา
         สภาว่าด้วยศาสนาขององค์ทะไล ลามะ ดารัมศาลา กานต์ เมืองคังกรา

         ศรี สิทธารถ สัทธัมมะ สังฆัง 12,บรอคเฮอรสท์ ซิมลา-171002

จัมมูและแคชเมียร์
         สมาคมพุทธลาดัคห์ เลห์-ลาดัคห์
         สาขา: ปดัม,ซันสการ์,วาขะ การคิล,สกุรบูชาน,คาลตเส,นิมู,เชมเรย์,หยิเมีย,ตันตเส,โดสกิต,โนบรา,ปนามิค โนบราและนยุมะ
         แนวร่วม: 1. แนวร่วมพุทธสมาคมคนหนุ่มลาดัคห์,เลห์-ลาดัคห์
                      2. แนวร่วมพุทธสมาคมสตรีลาดัคห์,เลห์-ลาดัคห์

การนาตกะ
         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย  14, ถนนกาลิทาส,คานธีนาคาร์ บังกาลอร์-560009

         พุทธสมาคมอินเดียภาคใต้ แชมเปี้ยน รีฟ,โกลาร์ โกลด์ ฟิลด์
         พุทธสมาคมอินเดียภาคใต้ คเณศเพต,หุบลิ

มัธยประเทศ
         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย เจติยคีรี วิหาร ศานจิ (โภปัล)

มหารษฎร์
         พุทธสมาคมแห่งอินเดีย ดร. เอ็มเบ็ดการ์ ภวัน ถนนโคกุลดัส ปัสตะ ดาดาร์ บอมเบย์-400014

         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย พหุชนวิหาร ปาเรล บอมเบย์-12

         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย อานันทวิหาร เนียร์ โฮสปิตอล คอมเปาว์ ถนน ดร.อนันท์ ราโอ เนียร์ บอมเบย์-8

         ญี่ปุ่นพุทธสังฆะ วัดพุทธญี่ปุ่น วอร์ลิ นาคา บอมเบย์-18

         มูลนิธิวัฒนธรรมชาวพุทธแห่งโลก 3-เอ,ชามา อินดัสเตรียล เอสเตต ซัน มิล คอมเปาว์, โลเวอร์ ปาเรล (เวสท์)

             บอมเบย์-400013

         ดร. เอ็มเบ็ดการ์ สมรัค สมิติ ดีกสะ ภูมี, นาคปุร์-10

         สถาบันฝึกอบรมชาวพุทธ พุทธ ภูมี ถนนแคมป์ที,ไครี,นาคปุร์

เมฆาลัย
         พุทธสมาคมเมฆาลัย วัดพุทธ,สิลลอง ไมโซลัม
         พุทธสมาคมไมโซรัม กมลานาคาร์, พี.โอ. ชุนตุ

โอริสสา
         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย พลอต 4-ยูนิต 9 นิวแคปิตัล,ภูวเณศวร

ปัญจาป
         ปัญจาปพุทธมหาสภา นวัน เชอร์ เดาบา เมืองชลันธร

         พุทธสมาคมแห่งอินเดีย (สาขาปัญจาป) พุทธวิหาร 5, สิทธารถ นาคาร์ ชาลาะร-144003

ราชสถาน
         มหาโพธิอโศกมิชชั่น พุทธวิหาร มหาโพธิมารค เคาตัมนาคาร์,อัชเมอร์

สิกขิม
         พุทธสมาคมสิกขิม คังโตก ทมิฬนาดู
         พุทธสมาคมอินเดียภาคใต้ มิช ฟอสเตอร์ บุสดิส ฮอล 41, ถนนปัดดี ฟิลด์ เปรัมบุระ,มัทราส-11

         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย 17, เคนเนต เลน เอกมอร์,มัทราส-8

ไตรปุระ
         พุทธภารติมิชชั่น เวนุวันวิหาร อาการตาลา

         พุทธสมาคมไตรปุระ ราชยะ เวนุวันวิหาร อาการตาลา

อุตตรประเทศ
         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย มูลคันธกุฏิวิหาร

สารนาถ(วาราณสี)

         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย พุทธวิหาร ริสัลดาร ปาร์ค,ลัคเนาว์

         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย ถนนลุมพินี ศรีนิวัส อัสหรัม,เนาว์การห์

         ภารติยะ ประกายะ มิชชั่น มหา ประกายะ พุทธวิหาร ภูร, บูลันสาหร์-203001

เวสท์ เบงกอล
         มหาโพธิสมาคมแห่งอินเดีย 4-เอ, ถนนบันคิม จัตเตอร์จี กัลกัตตา-700073

         พุทธสมาคมเบงกอล 1, ถนนวัดพุทธ กัลกัตตา-7000012.

พระมหาบุญไทย  ปุญญมโน
แปลจาก D.C. Ahir, Buddhism in Modern India, Sri Satguru Publications,Delhi,1991. (ภาคผนวก)
02/07/55