ทุกคนคงเคยฝันด้วยกันทั้งนั้นหมายถึงฝันที่เกิดในขณะที่นอนหลับ ไม่ใช่ฝันในขณะที่ยังลืมตาตื่นอยู่อย่างนั้นเรียกว่าฝันกลางวัน ความฝันนั้นหลายเรื่องกลายเป็นจริง แต่บางเรื่องก็เป็นเพียงเรื่องที่หลอกลวงจากพวกผีต่างๆ บางครั้งมาบอกหวยคนที่กำลังหวังรวยจึงต้องซวยเพราะความฝันนั้นหลอกลวง พระพุทธเจ้าเมื่อครั้งที่ยังบำเพ็ญเพียรหรือขณะเป็นพระโพธิสัตว์อยู่นั้น ก่อนวันตรัสรู้เพียงหนึ่งวันได้เกิดฝันหรือที่เรียกว่า"สุบินนิมิต"น่าจะเป็นความฝันครั้งสุดท้ายของพระพุทธเจ้า เพราะจากวันนั้นมาไม่ปรากฎว่าพระพุทธเจ้าเคยฝันอะไรอีกเลย พระอรหันต์ท่านหลับสนิทไม่ฝัน วันนี้วันพระตรงกับวันขึ้น 15 เดือนยี่ เชิญฟังธรรมบรรยายสุบินสูตรโดยพระธรรมเมธาภรณ์
ความฝันนั้นมาจากเหตุสี่ประการดังที่แสดงไว้ในอรรถกถาพระวินัยปิฎก มหาวิภังค์เล่ม1 ภาค 3 หน้าที่ 102 ความว่า “บุคคลเมื่อจะฝันนั้นย่อมฝันเพราะเหตุสี่ประการคือเพราะธาตุกำเริบ เพราะเคยทราบมาก่อน เพราะเทวดาสังหรณ์ และเพราะบุพพนิมิต
ในความฝันทั้งสี่อย่างนั้นความฝันที่คนฝันเพราะธาตุกำเริบและเพราะเคยทราบมาก่อนไม่เป็นจริง ความฝันที่ฝันเพราะเทวดาสังหรณ์จริงก็มี เหลวไหลก็มี เพราะว่าพวกเทวดาโกรธแล้วประสงค์จะให้พินาศโดยอุบายจึงแสดงให้เห็นวิปริตไปบ้าง ส่วนความฝันที่คนฝันเพราะบุพนิมิตเป็นความจริงโดยส่วนเดียว ความแตกต่างแห่งความฝัน แม้เพราะความแตกต่างแห่งมูลเหตุทั้งสี่อย่างนี้คละกันก็มีได้เหมือนกัน พระเสขะและปุถุชนเท่านั้นย่อมฝันเพราะยังละวิปลาสไม่ได้ พระอเสขะทั้งหลายย่อมไม่ฝันเพราะท่านละวิปลาสได้แล้ว
ความฝันของพระโพธิสัตว์มีปรากฎในสุบินสูตร อังคุตรนิกาย ปัญจกนิบาต (22/196/213) มีเนื้อความว่า "ดูกรภิกษุทั้งหลาย มหาสุบินห้าประการ ปรากฏแก่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นโพธิสัตว์อยู่ห้าประการ คือ
(1) แผ่นดินใหญ่นี้เป็นที่นอนใหญ่ ขุนเขาหิมวันต์เป็นเขนยมือซ้ายหย่อนลงในสมุทรด้านทิศบูรพา มือขวาหย่อนลงในสมุทรด้านทิศประจิมเท้าทั้งสองหย่อนลงในสมุทรด้านทิศทักษิณ นี้เป็นมหาสุบินข้อที่หนึ่งปรากฏแก่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่
(2) หญ้าคาได้ขึ้นจากนาภีของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ จดท้องฟ้าตั้งอยู่ ปรากฏแก่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่
(3) หมู่หนอนมีสีขาว ศีรษะดำ ได้ไต่ขึ้นมาจากเท้าของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ ปกปิดตลอดถึงชานุมณฑล นี้เป็นมหาสุบินข้อที่สามปรากฏแก่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่
(4) นกสี่เหล่ามีสีต่างๆ กัน บินมาจากทิศทั้งสี่ ตกลงแทบเท้าของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ แล้วกลับกลายเป็นสีขาวทุกตัว นี้เป็นมหาสุบินข้อที่ ๔ปรากฏแก่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่
(5) อีกประการหนึ่ง ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ เดินไปมาบนภูเขาคูถลูกใหญ่ (แต่)ไม่แปดเปื้อนคูถ นี้เป็นมหาสุบินข้อที่ห้าปรากฏแก่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่
จากนั้นพระพุทธเจ้าๆได้อธิบายขยายความฝันของพระองค์ต่อไปว่า
ดูกรภิกษุทั้งหลาย ข้อที่แผ่นดินใหญ่นี้ เป็นที่นอนใหญ่ของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ขุนเขาหิมวันต์เป็นเขนย มือซ้ายหย่อนลงในสมุทรด้านทิศบูรพา มือขวาหย่อนลงในสมุทรด้านทิศประจิม เท้าทั้งสองหย่อนลงในสมุทรด้านทิศทักษิณ นี้เป็นมหาสุบินข้อที่หนึ่งปรากฏเพื่อเป็นนิมิตให้ทราบว่า ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะได้ตรัสรู้สัมมาสัมโพธิญาณที่ไม่มีธรรมอื่นยิ่งกว่า
ข้อที่หญ้าคาได้ขึ้นจากนาภีของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ จดท้องฟ้าตั้งอยู่ นี้เป็นมหาสุบินข้อที่สองปรากฏเพื่อเป็นนิมิตให้ทราบว่า ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะได้ตรัสรู้อริยมรรคมีองค์แปดแล้วประกาศด้วยดี ตลอดถึงเทวดาและมนุษย์ทั้งหลาย
ข้อที่หมู่หนอนมีสีขาว ศีรษะดำ ได้ไต่ขึ้นจากเท้าของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ ปกปิดตลอดถึงชานุมณฑล นี้เป็นมหาสุบินข้อที่สามปรากฏเพื่อเป็นนิมิตให้ทราบว่า คฤหัสถ์ผู้นุ่งห่มผ้าขาวจำนวนมากได้ถึงตถาคตเป็นสรณะตลอดชีวิต
ข้อที่นกสี่เหล่ามีสีต่างๆ กัน บินมาจากทิศทั้งสี่ ตกลงแทบเท้าของตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ แล้วกลับกลายเป็นสีขาวทุกตัว นี้เป็นมหาสุบินข้อที่สี่ปรากฏเพื่อเป็นนิมิตให้ทราบว่า วรรณะทั้งสี่เหล่านี้คือ กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทรออกบวชในธรรมวินัยที่ตถาคตประกาศแล้ว ก็ทำให้แจ้งซึ่งวิมุตติอันยอดเยี่ยม
ข้อที่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่ เดินไปมาบนภูเขาคูถลูกใหญ่ (แต่)ไม่แปดเปื้อนคูถ นี้เป็นมหาสุบินข้อที่ห้าปรากฏเพื่อเป็นนิมิตให้ทราบว่า ตถาคตได้ (ร่ำรวย)จีวรบิณฑบาต เสนาสนะ และคิลานปัจจัยเภสัชบริขาร แล้วไม่ลุ่มหลง ไม่หมกมุ่นไม่พัวพัน มีปกติเห็นโทษ มีปัญญาเปลื้องตนออกบริโภค ดูกรภิกษุทั้งหลายมหาสุบินห้าประการนี้ ปรากฏแก่ตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธะ ก่อนแต่ตรัสรู้ยังไม่ได้ตรัสรู้ ยังเป็นพระโพธิสัตว์อยู่
ทั้งหมดนี้เป็นข้อความที่ปรากฎในพระไตรปิฎก แต่หากใครต้องการฟังการบรรยายในพระสูตรนี้ ขอเชิญฟังการบรรยาย “สุบินสูตร” โดยพระธรรมเมธาภรณ์ (ระแบบ ฐิตญาโณ) วัดบวรนิเวศวิหาร
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
19/01/54
สุบินสูตร: บรรยายโดยพระธรรมเมธาภรณ์
{mp3}subinsut{/mp3}