ไซเบอร์วนาราม.เน็ต

เว็บไซต์เพื่อพระพุทธศาสนา อารามหนึ่งบนโลกไซเบอร์

laithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithai

           วันมาฆบูชา เวียนมาบรรจบครบรอบอีกวาระหนึ่ง ปีนี้ตรงกับวันที่ 4 มีนาคม 2558 หน่วยงานทั้งทางราชการและเอกชนได้จัดกิจกรรมเนื่องในวันมาฆบูชา วัดในพระพุทธศาสนาทุกวัดต่างก็มีกิจกรรมคือการทำบุญ การปฏิบัติธรรม การเวียนเทียนเพื่อระลึกนึกถึงเหตุการณ์สำคัญที่เกิดขึ้นในสมัยพุทธกาลที่วัดเวฬุวัน กรุงราชคฤห์ แคว้นมคธ อารามแห่งแรกในพระพุทธศาสนา พรรษาที่สองที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าได้เสด็จจำพรรษาที่เวฬุวนารามแห่งนี้ สำเนียงอินเดียออกเสียงเป็นเวนุวัน

         วันเพ็ญเดือนมาฆะ(เดือนสาม) พระจันทร์วันเพ็ญส่องสว่างไปทั่วอาณาบริเวณ เวฬุวนารามได้มีพระภิกษุล้วนแต่เป็นพระอรหันต์จำนวน 1250 รูปมาชุมนุมกัน ต่างรูปต่างมาโดยมิได้มีการนัดหมายกันมาก่อน ทุกรูปล้วนได้รับการอุปสมบทจากพระพุทธเจ้าโดยตรงที่เรียกว่า “เอหิภิขุอุปสัมปทา” วันนั้นพระพุทธเจ้าจึงได้แสดงโอวาทปาฏิโมกข์อันเป็นการประการอุดมการณ์ หลักการและวิธีการของพระพุทธศาสนาให้แก่บรรดาพระภิกษุทั้งหลาย

         ข้อความที่เรียกว่าโอวาทปาฏิโมกข์ เท่าที่ค้นหาโดยสังเขปมีปรากฏในพระไตรปิฎกสองแห่งคือทีฆนิกาย มหาวรรค และขุททกนิกาย ธรรมบท ทั้งสองแห่งมีข้อความเหมือนกัน แต่คำเริ่มต้นไม่เหมือนกัน
         ในมหาปทานสูตร ทีฆนิกาย มหาวรรค (10/54/48) ความว่า “ดูกรภิกษุทั้งหลาย ได้ยินว่า ณ ที่นั้น พระผู้มีพระภาคอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้าพระนามว่าวิปัสสี ทรงสวดพระปาติโมกข์ในที่ประชุมพระภิกษุสงฆ์ดังนี้
         ขันติคือความทนทานเป็นตบะอย่างยิ่ง พระพุทธเจ้าทั้งหลายตรัสว่าพระนิพพานเป็นธรรมอย่างยิ่ง  ผู้ทำร้ายผู้อื่นผู้เบียดเบียนผู้อื่นไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะเลย  
         การไม่ทำบาปทั้งสิ้น การยังกุศลให้ถึงพร้อม การทำจิตของตนให้ผ่องใส นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
         การไม่กล่าวร้าย  การไม่ทำร้าย  ความสำรวมในพระปาติโมกข์  ความเป็นผู้รู้ประมาณในภัตตาหาร   ที่นอนที่นั่งอันสงัด  การประกอบความเพียรในอธิจิต หกอย่างนี้ เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย”

         ในมหาปทานสูตรขึ้นต้นวิธีปฏิบัติที่นำไปสู่เป้าหมาย คือความอดทนนำไปสู่ความสำเร็จนั่นคือนิพพาน โดยผู้ปฏิบัติจะต้องไม่ทำร้าย ไม่เบียดเบียนผู้อื่น การต่อสู้กับกิเลสซึ่งอยู่ภายในจิตใจของตนเองนั้นจะต้องอาศัยความอดทนเป็นหลัก
         การกำหนดเป้าหมายก็มีส่วนสำคัญ เพราะจะได้รู้ว่าเรากำลังดำเนินไปไหน จุดหมายปลายทางคืออะไร อาจจะกล่าวได้ว่าพระพุทธศาสนามีเป้าหมายสูงสุดคือ “นิพพาน” หากยังไม่มีความอดทนเพียงพอ ก็อาจจะลดเป้าหมายลงมาตามลำดับคือพรหมโลก เทวโลก มนุษยโลก น่าจะพอดำเนินไปได้ อย่างน้อยในการที่ได้เกิดมาเป็นมนุษย์แล้ว หากมีโอกาสได้เกิดอีกก็ไม่ควรจะต่ำกว่ามนุษย์ อาจจะเป็นมนุษย์ที่สูงกว่าปัจจุบัน  ส่วนภูมิแห่งอบายหรืออบายภูมิคือนรก เปรต อสูรกาย สัตว์ดิรัจฉาน ก็ต้องพยายามเว้นให้ได้ อย่าให้ตกต่ำเกินกว่าความเป็นมนุษย์   
         เป้าหมายแม้จะยังไปไม่ถึง แต่เป้าหมายคือสิ่งที่ควรดำเนินไป ชาตินี้แม้จะยังไปไม่ถึงชาติหน้าหากได้เกิดใหม่ก็ยังดำเนินตามทางสายเก่าได้ แม้แต่พระพุทธเจ้าเมื่อเริ่มตั้งความปรารถนาเป็นพระพุทธเจ้าก็ยังใช้เวลาในการบำเพ็ญบารมีนานกว่าสี่อสงไขย เวียนว่ายตายเกิดในกำเนิดต่างๆมากมาย แต่ในจิตก็ยังไม่ลืมเป้าหมายที่ต้องการจะไปให้ถึง จนกระทั่งมาบรรลุเป้าหมายคือการตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้าในชาติสุดท้าย

         อีกแห่งหนึ่งแสดงโอวาทปาฏิโมกข์มีปรากฏในพุทธวรรค ขุททกนิกาย ธรรมบท(25/24/27) ความว่า “ความไม่ทำบาปทั้งปวง ความบำเพ็ญกุศลให้ถึงพร้อม ความชำระจิตของตนให้ผ่องแผ้ว นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
         ความอดทน คือ ความอดกลั้น เป็นตบะอย่างยิ่งท่านผู้รู้ทั้งหลายย่อมกล่าวนิพพานว่าเป็นธรรมอย่างยิ่ง ผู้ฆ่าสัตว์อื่นไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต ผู้เบียดเบียนสัตว์อื่น ไม่ชื่อว่าเป็นสมณะเลย
         การไม่เข้าไปว่าร้ายกัน การไม่เข้าไปฆ่า ความสำรวมในพระปาติโมกข์  ความเป็นผู้รู้จักประมาณในภัต การนอนการนั่งอันสงัด  การประกอบความเพียรในอธิจิต นี้เป็นคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าทั้งหลาย
         ในพุทธวรรคนี้เริ่มต้นด้วยการแสดงคำสอนสำคัญของพระพุทธเจ้าทั้งหลายที่เคยตรัสรู้มาแล้วว่าพระพุทธเจ้าทุกพระองค์มีคำสอนอย่างเดียวกันคือการไม่ทำบาป การทำดี และการทำจิตใจให้บริสุทธิ์ จากนั้นจึงแสดงเป้าหมายและวิธีปฏิบัติตน

         ส่วนบทสรุปคือวิธีการปฏิบัติตนนั้นแสดงไว้ตรงกัน โดยเริ่มต้นที่ไม่ฆ่า ไม่เบียดเบียน ซึ่งเป็นธรรมที่เรียกว่า “เมตตา” มีจิตประกอบด้วยเมตตาปรารถนาให้คนอื่นสัตว์อื่นมีความสุข สำรวมระวังกิริยามารยาท กินน้อย นอนน้อย ประกอบความเพียรในการพัฒนาจิต เป็นวิถีชีวิตแห่งสาวกของพุทธะ
         เนื่องจากในวันนั้นพระพุทธเจ้าทรงแสดงธรรมแก่พระอรหันต์ ซึ่งหลุดพ้นจากกิเลสอาสวะทั้งหลายแล้ว ธรรมที่แสดงในวันนั้นจึงเป็นหลักธรรมของผู้ประกาศศาสนา ผู้เผยแผ่ศาสนาซึ่งจะต้องยึดหลักการสำคัญไว้ มีอุดมการณ์ที่แน่วแน่ และมีวิธีการในการดำเนิน อย่างเหมาะสม
         อุดมการณ์ของพระพุทธศาสนา คือ ขันติ ได้แก่ ความทนทานเป็นตบะอย่างยิ่ง  พระนิพพานเป็นธรรมอย่างยิ่ง ผู้ทำร้ายผู้อื่นผู้เบียดเบียนผู้อื่นไม่ชื่อว่าเป็นบรรพชิต ไม่ชื่อว่า เป็นสมณะเลย เป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนาคือพระนิพพาน
         หลักการของพระพุทธศาสนา มีสามประการคือ “การไม่ทำบาปโดยประการทั้งปวง  การทำความดีและการทำจิตของตนให้ผ่องใส
         ส่วนวิธีการในการปฏิบัติตนคือ ไม่ว่าร้าย ไม่เข้าไปฆ่า สำรวมในพระปาติโมกข์  เป็นผู้รู้จักประมาณในการบริโภค การนอนการนั่งอันสงัด  และการประกอบความเพียรในอธิจิต”

         หากจะมาประยุกต์ใช้ในสังคมปัจจุบัน ก็สามารถปรับเปลี่ยนประยุกต์ให้เหมาะสมกับกาลได้คือ เกิดเป็นมนุษย์ต้องมีเป้าหมายมีอุดมการณ์ว่าการจะทำอะไรต้องมีความอดทนเป็นธรรมประจำใจ  มีหลักการในการปฏิบัติ และมีวิธีการที่ดำเนินไปสู่เป้าหมาย
         ในสังคมที่วุ่นวาย มีการกล่าวร้ายใส่ความกันแทบทุกวัน พุทธศาสนิกชนต้องฝึกตนให้มีจิตใจที่หนักแน่นมั่นคง บางอย่างก็ต้องยอมบ้าง บางครั้งก็ต้องทำจิตใจให้สงบเย็นบ้าง บางครั้งก็ต้องรอวันเวลาที่เหมาะสมสรุปเป็นคำง่ายๆว่า “ยอมให้เป็น เย็นให้พอ รอให้ได้”จะอยู่ที่ไหน จะทำอะไร ก็อยู่ด้วยจิตใจที่สงบสบาย เมื่อมีเป้าหมายที่ชัดเจน มีหลักการสำคัญ และมีวิธีการปฏิบัติที่เหมาะสม ก็จะเป็นผู้ไม่หลงทาง

 

พระมหาบุญไทย  ปุญญมโน
04/08/58

เว็บไซต์ที่น่าสนใจ

กองธรรมสนามหลวง

กองบาลีสนามหลวง

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ

กรมการศาสนา

มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

บัณฑิตวิทยาลัย  มมร

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

สำนักฝึกอบรมพระธรรมทูตไปต่างประเทศ(ธ)

เว็บไชต์นักศึกษาปริญญาเอก สาขาพุทธศาสน์ศึกษา มมร

 

วัดไทย

เว็บวัดในประเทศไทย

วัดไทยในต่างประเทศ

คณะสงฆ์ธรรมยุตUSA

 วัดป่าธรรมชาติ LA

พระคุ้มครอง

วัดธรรมยุตทั่วโลก

 

ส่วนราชการในประเทศไทย

มหาวิทยาลัยในประเทศไทย

ส่วนราชการในประเทศไทย

กระทรวงในประเทศไทย

 

หนังสือพิมพ์ไทย

ไทยรัฐ
เดลินิวส์
มติชน
ผู้จัดการ
กรุงเทพธุรกิจ
คม ชัด ลึก
บ้านเมือง
ข่าวสด
ฐานเศรษฐกิจ
ประชาชาติธุรกิจ
สยามกีฬา
แนวหน้า
โพสต์ทูเดย์
ไทยโพสต์
สยามรัฐ
สยามธุรกิจ
บางกอกทูเดย์

 

ข่าวภาษาต่างประเทศ

ข่าว CNN

ข่าว BBC

Bangkok Post

The Nation

หนังสือพิมพภาษาต่างประเทศ

เมนูสมาชิก