ไซเบอร์วนาราม.เน็ต

เว็บไซต์เพื่อพระพุทธศาสนา อารามหนึ่งบนโลกไซเบอร์

laithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithailaithai

            ทุกศาสนาในโลกล้วนมีคำสอนให้ศาสนิกชนประพฤติตนเป็นคนดี ทั้งดีต่อสังคมและดีต่อศาสนา วิธีการทำความดีนั้นแต่ละศาสนาก็จะแตกต่างกันไป ตามแต่บทบัญญัติและหลักการของศาสนานั้น ๆ แต่ทุกศาสนาก็มีจุดร่วมกัน คือการให้ความสำคัญแก่จิตใจ การเชื่อมั่นในความดี การเสียสละ โดยให้เห็นแก่ตัวน้อยที่สุด จนไม่มีความเห็นแก่ตัวเป็นที่สุด แต่ปัจจุบันศาสนาสากลของโลกกำลังเผชิญกับปัญหาท้าทายร่วมกัน บางศาสนาเผชิญกับปัญหาท้าทายจากภายนอก บางศาสนาเผชิญกับปัญหาท้าทายจากภายใน และบางศาสนาก็เผชิญกับปัญหาท้าทายทั้งสองประการ  
            ในที่นี้จะกล่าวถึงเฉพาะกรณีพระพุทธศาสนา ปัจจุบันทั้งในสังคมไทยและสังคมอื่น ๆ ที่นับถือพระพุทธศาสนา กำลังเผชิญกับปัญหานานาประการ ซึ่งพอสรุปได้เป็น  3  ประเด็น คือ
            1.ปัญหาท้าทายที่เกิดจากภายในหน่วยงานพระพุทธศาสนา
            2.ปัญหาท้าทายที่เกิดจากการรุกรานของลัทธิความเชื่อและศาสนาอื่น ๆ 
            3.ปัญหาท้าทายที่เกิดจากระบบความเชื่อและค่านิยมตามสื่อสมัยใหม่
 
1. ปัญหาท้าทายที่เกิดจากภายในหน่วยงานพระพุทธศาสนา
          หน่วยงานพระพุทธศาสนา คือ รูปแบบบรรทัดฐาน ข้อปฏิบัติต่าง ๆ  สถานภาพ ตำแหน่ง หน้าที่หรือบทบาทซึ่งผู้มีตำแหน่งในหน่วยงานจะต้องปฏิบัติ ส่วนประกอบที่สำคัญก็คือหลักคำสอนในพระไตรปิฎกของพระพุทธเจ้าและพระสาวก ร่วมทั้งด้านพิธีกรรม ศาสนสถาน และแนวคำสอนอื่น ๆ ที่พุทธบริษัทในพระพุทธศาสนาจะพึ่งปฏิบัติต่อกันและกัน ทั้งพระภิกษุสามเณร ภิกษุณี อุบากสกและอุบาสิกา                  
 

 

                                
ปัญหาท้าทายที่เกิดจากบุคลากรในพระพุทธศาสนา                                              
            1.1. การอธิบายความตามหลักพระธรรมวินัย เป็นปัญหาหลักที่สำคัญในการทำให้เกิดความอ่อนแอของพระพุทธศาสนามาตั้งแต่อดีตจนถึงปัจจุบันและต่อไปในอนาคต การแตกแยกทางความคิดได้เกิดมาแล้วตั้งแต่หลังพุทธปรินิพพาน มีมูลเหตุจากพระภิกษุรูปหนึ่งชื่อว่าพระสุภัททะ ได้แสดงความคิดเห็นเปิดเผยว่า ต่อไปนี้ใครมีความคิดเห็นในหลักธรรมอย่างไร ก็สามารถแสดงความคิดเห็นและตีความได้โดยอิสระ ไม่จำเป็นต้องหวาดกลัวต่ออะไรทั้งสิ้น เพราะพระพุทธเจ้าได้ปรินิพพานแล้ว  เรื่องราวอันมีมูลเหตุจากพระสุภัททะนี้เป็นที่กล่าวกันอย่างกว้างขวาง โดยปรารภเหตุดังกล่าว พระอริยสาวกในสมัยนั้น อันประกอบด้วยพระมหากัสสปะเถระ พระอุบาลีเถระ และพระอานนทเถระ เป็นต้น ได้อาศัยมูลเหตุดังกล่าวในการสังคายนาพระธรรมวินัย เพื่อชำระหลักคำสอนของพระพุทธองค์ให้เป็นหมวดหมู่ เพื่อเป็นหลักแนวทางแห่งการปฏิบัติร่วมกัน  พอเวลาผ่านไปพระสาวกรุ่นต่อ ๆ มา มีความคิดเห็นไม่เป็นอันหนึ่งอันเดียวกัน อธิบายพระธรรมวินัยแตกต่างกันในบางหมวด ไม่สามารถร่วมกันได้จนเกิดนิกายใหม่ขึ้นมา คือ นิกายมหายาน ซึ่งมุ่งเน้นช่วยคนให้ได้เป็นจำนวนมาก ๆ มีพระอวตารของพระพุทธเจ้าในปางต่าง ๆ เพื่อจะได้มาช่วยเหลือพุทธศาสนิกชนได้อย่างทั่วถึง และทีสำคัญเป็นการแย่งศาสนิกชนกับศาสนาพราหมณ์ในขณะนั้นด้วย ซึ่งการต่อสู้ในด้านพิธีกรรม การสื่อระหว่างศาสนิกกับศาสดากำลังขับเคี่ยวกันระหว่างทั้งสองศาสนา พร้อมทั้งโจมตีนิกายเดิมว่าเป็นนิกายที่คับแคบช่วยเหลือศาสนิกชนได้ที่ละไม่กี่คน  พร้อมทั้งเรียกนิกายเดิมว่าหินยานหรือเปลี่ยนเป็นนิกายเถรวาทในการต่อมา การแตกแยกทางความคิดของพระสงฆ์ในพระพุทธศาสนาในการต่อมาได้แตกออกเป็นนิกายย่อย ๆ อีกเป็นจำนวนมาก
             สำหรับสังคมไทย การปฏิบัติที่แตกต่างกัน การอธิบายพระธรรมวินัยต่างกัน ก็มีให้เห็นเช่นกัน  เช่น การเกิดคณะธรรมยุติกนิกาย สาเหตุมาจากการปฏิบัติตามตามพระธรรมวินัยแตกต่างกัน การเกิดขึ้นของสำนักสันติอโศก ที่เน้นการทานอาหารมังสวิรัติ และสำนักวัดพระธรรมกายที่สอนการฝึกสมาธิแบบกำหนดลูกแก้วและอธิบายพระนิพพานเป็นอัตตา 
             จากกรณีดังกล่าว ทำ ให้เกิดการแตกแยกในพระพุทธศาสนาของเมืองไทยอย่างรุนแรง ซึ่งกระทบกระเทือนต่อศรัทธาของประชาชนอย่างมากในปัจจุบันและในอนาคต 

            1.2. ปัญหาการประพฤติผิดพระธรรมวินัยของพระภิกษุสามเณร เป็นปัญหาที่วิกฤตที่สุดในปัจจุบัน เพราะพระภิกษุสามเณรเป็นตัวแทนของพระรัตนตรัย ความศรัทธาของประชาชนที่มีต่อพระพุทธศาสนานั้น ส่วนหนึ่งมาจากการประพฤติปฏิบัติของพระภิกษุสามเณร หากท่านเหล่านั้นประพฤติผิดต่อพระธรรมวินัยแล้ว ย่อมมีผลต่อศรัทธาของประชาชนอย่างหลีกไม่ได้ ปัญหาการประพฤติผิดพระวินัยของพระภิกษุสามเณรนั้น พอจะสรุปสาเหตุได้ดังนี้ คือ
            -  พระภิกษุสามเณรในพระพุทธศาสนาของสังคมไทยมีพื้นฐานทางครอบครัวแตกต่างกัน
            -  มีระดับการศึกษาและสติปัญญาแตกต่างกัน
            -  เหตุจูงใจในการบรรพชาและอุปสมบทแตกต่างกัน
            -  การขอบรรพชาและอุปสมบท เป็นกระบวนการที่ทำได้ง่าย ไม่มีระเบียบในการปฏิบัติเป็นมาตรฐานเดียวกันในการพิจารณาและฝึกก่อนให้การบรรพชาและอุปสมบท
            - พระอุปัชฌาย์ผู้มีอำนาจตามกฎหมายในการให้บรรพชาและอุปสมบท ไม่ได้อบรมสั่งสอนพระบวชใหม่ที่ตนบวชให้เท่าที่ควร มุ่งเน้นอติเรกลาภอันเกิดจากผู้บวชเป็นหลัก จึงได้แต่ปริมาณ ไม่ได้คุณภาพตามต้องการ ควรมีมาตรการหรือมาตรฐานให้กับพระอุปัชฌาย์ทุกรูปได้นำไปเป็นแนวปฏิบัติที่ชัดเจนกว่าที่เป็นอยู่
            -เจ้าอาวาสที่มีหน้าดูแลอบรมสั่งสอนไม่มีเวลาอันเนื่องจากอำนาจต่าง ๆ เบ็ดเสร็จอยู่กับเจ้าอาวาสหมด อะไร ๆ ก็อยู่กับเจ้าอาวาสหมด ทำให้เจ้าอาวาสไม่มีเวลาต่อการอบรมสั่งสอน เพราะภารกิจต่าง ๆ เบียดบังเอาเวลาไปหมด
            -  สื่อมวลชนเสนอข่าวเกินความเป็นจริง โดยมุ่งขายข่าวมากกว่าจะร่วมรับผิดชอบต่อปัญหา บางทีข่าวไม่เป็นจริงอย่างที่เสนอไปแล้ว แต่ไม่มีความรับผิดชอบใด ๆ ทำให้พระภิกษุที่ดีตกเป็นจำเลยที่ถูกสังคมตัดสินผิดแล้ว โดยไม่มีโอกาสชี้แจงต่อสังคมเลย

            พระพุทธศาสนาในปัจจุบันไม่มีเวลาพอที่จะรอการปฏิรูปหน่วยงานจากคณะใดคณะหนึ่งแล้ว พุทธบริษัททั้ง 4 ต้องร่วมมือร่วมใจกันในการปฏิวัติหน่วยงาน หลักการบริหาร หลักการดำเนินงาน การติดตามผล ทำงานเป็นเครือข่ายทั้งในระดับท้องถิ่น ระดับประเทศ จนถึงระดับโลก เพื่อให้ตอบสนองต่อความเป็นไปของสังคม หรือเราจะรอวันพระพุทธศาสนาสูญสิ้นจากเมืองไทยมาถึง........ ?

 

พระมหาสายันต์ มหาปุญโญ (ดร.)
ผู้เขียน

หมายเหตุ :พระมหา ดร.สายัณต์ มหาปญฺโญ จบการศึกษาระดับปริญญาเอกจากมหาวิทยาลัยอัครา รัฐอุตรประเทศ ประเทศอินเดีย  ในปี 2548  เรียนจบยังไม่ได้ทำงานที่ไหน แต่ป่วยเข้าออกโรงพยาบาลรักษาอาการมาโดยตลอดในที่สุดก็ได้มรณภาพในวันเสาร์ที่ 1 กรกฎาคม 2549 เวลา 14.00 น. ก่อนมรณภาพเพียงไม่กี่เดือนท่านได้มอบบทความไว้เรื่องหนึ่งให้พร้อมทั้งบอกว่าให้นำเผยแผ่ได้  แต่จนแล้วจนรอดก็ไม่ได้นำเผยแผ่ที่ไหนมาก่อนเลย บังเอิญในขณะที่ค้นหาข้อมูลบางอย่างจึงได้พบบทความนี้ซึ่งสันนิษฐานว่าน่าจะเขียนหลังเรียนจบปริญญาเอกได้ไม่นาน เพราะท่านไม่ได้ลงวันที่กำกับไว้  เห็นว่าน่าจะมีประโยชน์ จึงนำมาเผยแผ่ให้ได้อ่านกัน


พระมหาบุญไทย  ปุญญมโน
รวบรวม
28/03/54
   
             

 

 

 

 

เว็บไซต์ที่น่าสนใจ

กองธรรมสนามหลวง

กองบาลีสนามหลวง

สำนักงานพระพุทธศาสนาแห่งชาติ

กรมการศาสนา

มหาวิทยาลัยมหามกุฏราชวิทยาลัย

บัณฑิตวิทยาลัย  มมร

มหาวิทยาลัยมหาจุฬาลงกรณราชวิทยาลัย

สำนักฝึกอบรมพระธรรมทูตไปต่างประเทศ(ธ)

เว็บไชต์นักศึกษาปริญญาเอก สาขาพุทธศาสน์ศึกษา มมร

 

วัดไทย

เว็บวัดในประเทศไทย

วัดไทยในต่างประเทศ

คณะสงฆ์ธรรมยุตUSA

 วัดป่าธรรมชาติ LA

พระคุ้มครอง

วัดธรรมยุตทั่วโลก

 

ส่วนราชการในประเทศไทย

มหาวิทยาลัยในประเทศไทย

ส่วนราชการในประเทศไทย

กระทรวงในประเทศไทย

 

หนังสือพิมพ์ไทย

ไทยรัฐ
เดลินิวส์
มติชน
ผู้จัดการ
กรุงเทพธุรกิจ
คม ชัด ลึก
บ้านเมือง
ข่าวสด
ฐานเศรษฐกิจ
ประชาชาติธุรกิจ
สยามกีฬา
แนวหน้า
โพสต์ทูเดย์
ไทยโพสต์
สยามรัฐ
สยามธุรกิจ
บางกอกทูเดย์

 

ข่าวภาษาต่างประเทศ

ข่าว CNN

ข่าว BBC

Bangkok Post

The Nation

หนังสือพิมพภาษาต่างประเทศ

เมนูสมาชิก