สภาผู้แทนราษฎรกำลังประชุมเพื่อพิจารณาร่างพระราชบัญญัติให้อำนาจกระทรวงการคลังกู้เงิน 2 ล้านล้านบาท เพื่อพัฒนาโครงสร้างด้านการคมนาคมของประเทศโดยมีหลักการและเหตุผลสรุปได้ว่า เพื่อรองรับการขยายตัวของเมือง และการเพิ่มขึ้นของประชากรที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว รวมถึงการขยายตัวด้านเศรษฐกิจการค้า การลงทุน ทั้งในและต่างประเทศ โดยเฉพาะในภูมิภาคเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ เพื่อเข้าสู่ประชาคมอาเซียน ซึ่งจะเป็นการอำนวยความสะดวกด้านคมนาคมให้กับประชาชนในชนบท และในเมือง ตลอดจนพื้นที่เศรษฐกิจที่สำคัญทั่วประเทศ สาระสำคัญส่วนหนึ่งของพระราชบัญญัติฉบับนี้อยู่ที่การก่อสร้างทางรถไฟความเร็วสูง
หากพระราชบัญญัติฉบับสภาฯ ประเทศไทยก็จะมีหนี้จำนวนมหาศาล แต่ก็จะมีโอกาสได้โดยสารรถไฟความเร็วสูงเดินทางสะดวกรวดเร็ว แม้จะมีหลักการในการดำเนินการ ช่วงระยะเวลาในการใช้เงินคืน แต่นั่นก็ต้องใช้เวลาอีกนานกว่าห้าสิบปี ถึงเวลานั้นรัฐบาลชุดนี้คงไม่ได้อยู่บริหารประเทศแล้ว แต่ภาระหนี้สินยังตกอยู่กับประชาชนคนไทย โครงการนี้จะทำให้มีการจ้างงานไม่ต่ำกว่าห่าแสนคน นั่นแสดงว่าคนอีกครึ่งล้านจะไม่ตกงาน เมื่อมีงานก็มีเงินและมีการใช้จ่ายเป็นการช่วยกระตุ้นให้เศรษฐกิจดำเนินไปได้
คณะรัฐมนตรีและสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรช่างสรรหาคำพูดโน้มน้าวใจมาอ้างอิง ในขณะที่ผ่านค้านก็ไม่น้อยหน้า ตั้งหน้าตั้งตาค้านอย่างเดียว ฟังเหตุผลทั้งสองสองฝ่ายแล้ว ผู้ที่ไม่ค่อยมีความรู้ทางด้านเศรษฐกิจก็ได้แต่ทำหน้างงๆเพราะไม่รู้จะเชื่อใครดี ตกลงว่าจะสนับสนุนหรือคัดค้านก็คงทำอะไรได้ไม่มาก ถึงอย่างไรรัฐบาลที่มีเสียงสมาชิกสภาผู้แทนราษฎรมากกว่าฝ่ายค้าน เมื่อลงมติคงจะชนะในที่สุด
คนที่กู้ยืมเงินคนอื่นในอดีตนั้นคือคนจน เมื่อยากจนจึงต้องกู้หนี้ยืมสินคนอื่น แต่ปัจจุบันไม่แน่นักว่าคนที่กู้เงินคนอื่นจะเป็นคนจน คนรวยก็อาจจะกู้เงินคนอื่นได้เหมือนกัน สภาวะของคนเป็นหนี้มีลักษณะอย่างไรนั้น ในปัจจุบันไม่แน่ใจว่าคนเป้นหนี้จะมีสภาพเช่นใด แต่ในสมัยพุทธกาลคนเป็นหนี้คือคนที่เป็นทุกข์ ดังที่แสดงไว้ในอิณสูตร อังคุตตรนิกาย ฉักกนิบาต (22/316/364) ความว่า “ดูกรภิกษุทั้งหลาย แม้ความเป็นคนจนก็เป็นทุกข์ของบุคคลผู้บริโภคกามในโลก แม้การกู้ยืมก็เป็นทุกข์ของบุคคลผู้บริโภคกามในโลก แม้การรับใช้ดอกเบี้ยก็เป็นทุกข์ของบุคคลผู้บริโภคกามในโลก แม้การทวงก็เป็นทุกข์ของบุคคลผู้บริโภคกามในโลก แม้การติดตามก็เป็นทุกข์ของบุคคลผู้บริโภคกามในโลกแม้การจองจำก็เป็นทุกข์ของบุคคลผู้บริโภคกามในโลก ด้วยประการฉะนี้”
สรุปว่าการเกิดมาแล้วยากจนเป็นความทุกข์ คงไม่มีใครเกิดมาแล้วอยากเป็นคนจน แต่การเป็นคนจนบางครั้งก็เป็นทางที่เลือกไม่ได้ เพราะหากเลือกได้คงไม่มีใครอยากเป็นคนจน บางครั้งคนบางคนไม่ค่อยจะมีอะไรจะกิน ดังสำนวนที่มักจะได้ยินอยู่เสมอว่า “หาเช้ากินค่ำ” คือแม้จะหาแล้วแต่ก็ไม่ค่อยจะพอกิน ในขณะที่คนบางคนแม้จะมีอาหารมากมายให้เลือกกินอย่างสบายแต่ก็มักจะมีโรคประจำตัวกินอะไรไม่ค่อยได้ โลกนี้ดูแล้วก็น่ารักดี คนไม่มีอันจะกินมักจะกินได้ไม่ต้องเลือก คือเลือกกินไม่ได้ แต่คนที่มีอันจะกิน มักจะกินอะไรไม่ค่อยได้ โลกนี้ก็ไม่ได้โหดร้ายกับใครโดยส่วนเดียว ในทุกข์ก็ยังมีโอกาสเสพความสุขได้ และในส่วนที่คนอื่นมองว่ามีความสุขแต่อาจจะกำลังประสบทุกข์อยู่ก็ได้
ในส่วนของคฤหัสถ์ผู้บริโภคกามนั้นความสุขของการมีชีวิตมีสี่ประการ ดังที่แสดงไว้ในอันนนาถสูตร อังคุตตรนิกาย จตุกนิบาต (21/62/79) ความว่า “ครั้งหนึ่งอนาถบิณฑิกคฤหบดีเข้าไปเฝ้าพระผู้มีพระภาคถึงที่ประทับ ถวายบังคมแล้วนั่ง ณ ที่ควรส่วนข้างหนึ่ง ครั้นแล้วพระผู้มีพระภาคได้ตรัสว่า ดูกรคฤหบดี สุขสี่ประการนี้ อันคฤหัสถ์ผู้บริโภคกามพึงได้รับตามกาลตามสมัย คือ(1)สุขเกิดแต่ความมีทรัพย์ (2) สุขเกิดแต่การจ่ายทรัพย์บริโภค (3) สุขเกิดแต่ความไม่เป็นหนี้ (4)สุขเกิดแต่ประกอบการงานที่ปราศจากโทษ”
มีเงินพอใช้ ใช้จ่ายอย่างสบาย ไม่เป็นผู้มีหนี้ ทำงานที่สุจริต ชีวิตก็มีความสุข ส่วนผู้ที่มีเงินไม่พอใช้ ใช้จ่ายไม่พอดี มีหนี้สินรุงรัง อีกทั้งทำงานที่ทุจริต ถ้าอย่างนี้ชีวีก็มีแต่ทุกข์ แต่มนุษย์นั้นบางครั้งก็เลือกไม่ค่อยได้ แม้จะพยายามไม่ก่อหนี้แล้ว แต่บางทีหนี้ก็เกิดมีโดยที่ตนเองก็ไม่ได้ก่อเช่นพวกที่ค้ำประกันคนอื่นทั้งหลายนั่นแล พอรู้ตัวอีกทีกลายเป็นหนี้แทนคนอื่นไปแบบไม่รู้ตัว
ประเทศไทยกำลังเร่งพัฒนาด้านวัตถุอย่างมากมายมหาศาล มีการสร้างทางด่วน ทางรถไฟ รถไฟความเร็วสูง ขยายถนนให้ใหญ่ขึ้น โครงการรถคันแรก ซึ่งทยอยออกมาเรื่อยๆ ถนนที่เคยมีก็เต็มไปด้วยรถราต่างๆ รถติดไม่เลือกวันเวลา กำหนดอะไรล่วงหน้าไม่ค่อยได้ เมืองใหญ่กำลังขยายตัว ประชากรเพิ่มมากขึ้น เศรษฐกิจ การลงทุนหนุนเนื่องเข้ามา อีกอย่างประเทศในแถบอาเซียนสิบประเทศกำลังจะรวมตัวเป็นประชาคมอาเซียนในอีกไม่กี่ปีข้างหน้า ประเทศต้องได้รับการพัฒนา เงินไม่พอจึงต้องก่อหนี้ยืมสินประเทศอื่น หากพระราชบัญญัติฉบับนี้ผ่าน ประชาชนคนไทยทั้งประเทศก็ต้องรับภาระเป็นผู้มีหนี้สินต่อไปอีกห้าสิบปี
พระมหาบุญไทย ปุญญมโน
29/03/56